çevresel örneklerde radyoaktivitenin belirlenmesi ve sonuçların istatistiksel analiz yöntemleri ile değerlendirilmesi

Bütün canlılar, dünyanın oluşumundan bu yana sürekli olarak radyasyonla birlikte yaşamaktadır. Dış uzay ve güneşten gelen kozmik ışınlar, yerkabuğunda bulunan uzun yarı ömürlü radyoizotoplar dolayısıyla toprak ve yapı malzemeleri, su ve gıdalar gibi doğal kaynaklardan ve bunlara ilave olarak bir miktarda enerji üretimi, tıp, endüstri, araştırma, tarım, hayvancılık gibi pek çok alanda kullanılan yapay kaynaklardan etkilenmekte, iç ve dış iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalmaktadırlar (Ataksor, 2002). Ayrıca yerkabuğunu oluşturan kayaçlar, tıpkı vücudumuzu oluşturan hücreler gibi çeşitli mineral ve elementlerden oluşmaktadır. Toprak oluşumuyla bu elementler kayaçlardan toprağa, topraktan suya ve bitkilere geçmektedir. Besin zinciri yoluyla ve atmosferdeki toz ve gazların solunmasına bağlı olarak canlılar da bu mineral ve elementleri almaktadırlar. Sağlıklı bir vücuda sahip olmak için her mineral ve elementin yeterli miktarda alınması gerekir. Bunların bazıları insan sağlığına yararlı, yaşamı kolaylaştırıcı (sanayi, tıp, tarım gibi) ve yaşam için gerekli özelliklere sahiptir. Bazıları ise günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri olan kanser gibi canlılar için ölümcül hastalıklara neden olabilirler (Örgün ve Demir, 2010). Son yıllardaki teknolojik ve endüstriyel gelişmeler, yoğun nüfus artışıyla artan bitkisel ve hayvansal gıda ihtiyacını karşılamak için tarımsal işlemlerin fazlalaşması, üretim sınırının zorlanması, madenciliğin ve buna bağlı olarak sanayinin gelişmesi ile kayaçlar içinde bulunan ağır metallerin açığa çıkarak toprağa oradan da yeraltı ve yerüstü sularına, havaya karışması çevre kirliliğine yol açmaktadır. Ağır metallerin yol açtığı çevresel kirlenme, dünya genelinde tüm canlı yaşamında tehlike ve risk oluşturmaktadır (Yaldız ve Şekeroğlu, 2013; Özyürek, 2016). Ağır metaller, canlı organizmalar için hem hayati faaliyetlerin yürütülmesinde görev almaları hem de canlı bünyesinde gerek eksikliğinin gerekse fazlalığının genel sağlık durumunu direkt olarak etkilemesi nedeniyle büyük önem taşırlar (Özyürek, 2016).